رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران(1386-1355)

توجه به رشد اقتصادی به عنوان یکی از اهداف کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه از درجه اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از عوامل موثر بر رشد اقتصادی می توان به مصرف انرژی اشاره نمود. اما از طرف دیگر رشد اقتصادی خود می تواند عامل تعیین کننده ای در میزان مصرف انرژی‍ باشد. به عبارت دیگر رابطه علی دوطرفه می تواند بین رشد اقتصادی و مصرف کل انرژی وجود داشته باشد. هدف این مقاله ، بررسی رابطه علیت بین متغیرهای مصرف کل انرژی و تولید ناخالص داخلی طی دوره 1386-1355 داخلی می باشد . همچنین در این مقاله سعی شده انرژی به انواع حاملهای آن ( گاز طبیعی ، برق ، مصرف فرآورده های عمده نفتی اعم از نفت سفید ، نفت گاز، نفت کوره و بنزین) تفکیک شده وارتباط این حاملها با تولید ناخالص داخلی بررسی گردد و در انتها با استفاده از میانگین وزنی قیمت این حاملها ، رابطه بین خود حاملها بررسی شده است. به این منظور ابتدا وجود همجمعی (رابطه بلندمدت) بین متغیرهای فوق بر اساس آزمون همجمعی جوهانسون مورد بررسی قرار گرفته، سپس با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری تعدیل در کوتاه مدت و نیز و با آزمون علیت گرنجر ، علیت بین متغیرها بررسی شده است و در نهایت با استفاده از آزمون معادلات همزمان به بررسی روابط بین قیمت حاملها و تولید ناخالص داخلی پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که در بلندمدت بین مصرف کل انرژی و رشد اقتصادی رابطه علی دو طرفه وجود دارد. بین تمام حاملهای انرژی به غیر از مصرف برق و نفت سفید با تولید ناخالص داخلی در بلندمدت رابطه مثبت وجود دارد و نتیجه دیگر اینکه در بلندمدت گاز طبیعی و برق مکمل هم و هر دو جانشین نفت می باشند.